پرش به محتوا 
حداقل دستمزد در آلمان
به‌عنوان یک مهاجر، شغل شما اغلب چیزی است که شما را به خارج از کشور می‌برد؛ بنابراین بسیار مهم است که حقوق خود را در قانون کار کشور جدید خود بدانید. خوشبختانه اگر به آلمان مهاجرت کنید، قوانین کار نسبتاً ساده‌ای دارد. این کشور قوانین روشنی در مورد حداقل دستمزد در آلمان به کارفرماها دیکته می‌کند. پس اگر به‌دنبال شغل در آلمان هستید، یا درحال‌حاضر در آلمان مشغول به کار هستید، بدون شک در مورد میزان دستمزد منصفانه در آلمان، نحوۀ محاسبه حقوق و مالیات و نحوۀ درک فیش حقوقی خود سؤالاتی خواهید داشت. پس بیایید حداقل، میانگین و حداکثر دستمزد را در کشور آلمان بررسی کنیم و ببینیم که دستمزد کارگر ساده در آلمان و دستمزد کار دانشجویی در آلمان چقدر است؟
حداقل دستمزد کارگر ساده در آلمان چقدر است؟
با کمال تعجب، آلمان یکی از آخرین کشورهای اروپایی بود که حداقل دستمزد را در سال 2015 براساس قانون حداقل دستمزد (Mindestlohngesetz) تصویب کرد. این مبلغ، 8.50 یورو در ساعت تعیین شد که در آن زمان، بالاتر از معادل آن در ایالات متحده و بریتانیا بود. پیش‌از این، حداقل دستمزد در آلمان توسط اتحادیه‌های کارگری و گروه‌های تجاری تعیین می‌شد. بااین‌حال، حدود 9.3٪ از کارگران در آلمان غربی و 20.7٪ در آلمان شرقی کمتر از 8.50 یورو در ساعت درآمد داشتند. این امر، همراه با افزایش شکاف دستمزد بین مشاغل کم‌درآمد و پُردرآمد در سراسر کشور، در نهایت دولت را به اجرای حداقل دستمزد ملی سوق داد. از سال 2015، حداقل دستمزد در آلمان چندین بار افزایش یافته است و از اکتبر 2022، به 12 یورو در ساعت رسیده است.
واجدین شرایط قانون حداقل دستمزد کارگر ساده در آلمان
از آنجایی که حداقل دستمزد آلمان به‌صورت ساعتی تعیین می‌شود، افرادی که به‌صورت پاره‌وقت در این کشور کار می‌کنند نیز باید آن را دریافت کنند؛ بنابراین اگر به‌صورت پاره‌وقت در کافی‌شاپ یا رستوران کار کنید، واجد شرایط آن خواهید بود. حداقل دستمزد حتی برای کارگران موقت و فصلی مانند کارگران کشاورزی یا صنایع ساختمانی نیز اعمال می‌شود؛ بنابراین دستمزد کارگر ساده در آلمان حداقل 12 یورو در ساعت خواهد بود.
افراد مستثنی از دریافت حداقل دستمزد کارگر ساده در آلمان
بسیاری از جوانان، کار خود را به‌عنوان کارآموز آغاز می‌کنند. بااین‌حال، قانون حداقل دستمزد 12 یورو برای دوره‌های کارآموزی خاص در آلمان اعمال نمی‌شود. این دوره‌های خاص شامل دوره‌های کارآموزی اجباری است که دانش‌آموزان باید به‌عنوان بخشی از دورۀ خود در یک مؤسسۀ آموزشی تکمیل کنند. بااین‌حال از سال 2020، اکنون حداقل دستمزد به‌طور خاص برای کسانی که در آموزش حرفه‌ای یا Ausbildung شرکت می‌کنند، تعیین شده است. حقوق در طول Ausbildung به حرفه و محل کار شما بستگی دارد؛ اما به‌طورکلی از 650 یورو تا 1300 یورو در ماه متغیر است و پس‌از سال اول آموزش، افزایش می‌یابد.
سایر گروه‌هایی که از قانون دریافت حداقل دستمزد در آلمان مستثنی هستند شامل افراد خوداشتغال و کسانی می‌شوند که پس‌از مدت‌ها بیکاری، دوباره وارد بازار کار شده‌اند. در این صورت، حداقل دستمزد برای شش ماه اول کار آن‌ها اعمال نمی‌شود. همچنین قابل ذکر است، اگرچه کودکان در آلمان می‌توانند از سن 13 سالگی شروع به کار کنند؛ اما تا سن 18 سالگی از دریافت حداقل دستمزد معاف هستند.
اگر کارفرمای شما از پرداخت حداقل دستمزد کارگر ساده در آلمان است امتناع کند، چندین گزینه دارید. در وهلۀ اول، باید درخواست خود را به‌صورت شفاهی با کارفرمای خود در میان بگذارید. بااین‌حال، اگر نتیجه‌ای حاصل نشد، می‌توانید به مرکز مشاورۀ محلی مراجعه کنید تا در مورد حقوق قانونیتان به شما مشاوره دهد.
حقوق ناخالص و درآمد خالص در آلمان
با اینکه دستمزد کارگر ساده در آلمان نسبت به سایر کشورهای دنیا بالا است؛ اما حتماً می‌دانید که دولت این کشور به کسر مالیات‌های سنگین از حقوق کارکنان معروف است! تفاوت بین حقوق ناخالص و خالص در آلمان می‌تواند برای بسیاری از مهاجران غافلگیرکننده باشد؛ زیرا سیستم مالیاتی در آلمان کمی سخت‌گیرانه عمل می‌کند!
- حقوق و دستمزد ناخالص: حقوق ناخالص شما (Bruttogehalt) حقوق ماهانه یا سالانۀ شما قبل از کسر مالیات است. این مبلغ معمولاً در قرارداد کاری شما به تفصیل درج می‌شود.
- حقوق خالص: حقوق خالص شما (Nettogehalt) مبلغی است که هر ماه در حساب بانکی خود دریافت می‌کنید، و پس‌از کسر کلیۀ مالیات‌ها، سهم تأمین اجتماعی و سایر هزینه‌ها برایتان واریز می‌شود.
اگر در مورد حقوق و حداقل دستمزد در آلمان با کارفرمای خود صحبت می‌کنید، عددی که به شما می‌گویند همیشه از نظر حقوق ناخالص خواهد بود؛ بنابراین اطمینان حاصل کنید که تفاوت نسبتاً بزرگ عدد بین درآمد ناخالص و خالص را در طول مذاکرات حقوق و دستمزد خود در نظر بگیرید.
محاسبه حقوق خالص آلمانی
در مجموع، مالیات بر درآمد و سهم تأمین اجتماعی حدود 35 تا 45 درصد از حقوق ناخالص شما را به خود اختصاص می‌دهند. به‌عنوان‌مثال، اگر حقوق ناخالص ماهانه شما 3000 یورو باشد، پس‌از کسر مالیات می‌توانید انتظار داشته باشید که حدود 1950 یورو را به خانه ببرید.
میانگین کلی حقوق در آلمان
حال اجازه دهید نگاهی به میانگین کلی حقوق در آلمان بیندازیم. ناگفته پیدا است که دستمزد کارگر ساده در آلمان هم با این اعداد قابل سنجش خواهد بود. براساس داده‌های ادارۀ آمار فدرال آلمان، متوسط حقوق ناخالص سالانه در سال 2020 برابر با 47700 یورو بوده است که معادل درآمد ماهانه 3975 یورو بدون کسر مالیات است. تا سال 2022، متوسط درآمد ناخالص ماهانه به 4105 یورو رسیده بود. به این معنی که در این سال، میانگین حقوق سالانه در آلمان تقریباً 49260 یورو قبل از کسر مالیات بود. پس‌از کسر مالیات (42%)، متوسط حقوق در آلمان در سال 2022 حدود 28570 یورو در سال و 2380 یورو در ماه بود. بااین‌حال، دفتر فدرال تخمین می‌زند که عمدتاً به‌دلیل تورم، درآمد واقعی بین سال‌های 2022 و 2023 حدود 3.1 درصد کاهش یافته است. اگرچه ممکن است این مقدار زیاد به نظر نرسد؛ اما مهم است به خاطر داشته باشید که این اعداد فقط یک میانگین هستند. دستمزدها بسته به حرفه، سطح تجربه و صنعتی که در آن کار می‌کنید می‌توانند به‌طور قابل توجهی متفاوت باشند.
به‌عنوان مثال، در سال 2022 به‌عنوان یک توسعه‌دهندۀ نرم‌افزار، می‌توانستید انتظار داشته باشید که سالانه حدود 62000 یورو (قبل از کسر مالیات) درآمد داشته باشید که کمی بالاتر از میانگین کلی بوده است. این عدد معادل تقریباً 5200 یورو در ماه قبل از کسر مالیات یا 3200 یورو ماهانه پس‌از کسر مالیات است. بااین‌حال، اگر در زمینه دیگری کار می‌کنید یا به‌تازگی کار خود را شروع کرده‌اید، ممکن است حقوق شما کمتر باشد.
همچنین مهم است توجه داشته باشید که هزینۀ زندگی در آلمان می‌تواند بسیار زیاد باشد به‌خصوص در شهرهایی مانند مونیخ و برلین. دستمزد کارگر ساده در آلمان می‌تواند نسبت به هزینه‌های شما متفاوت باشد. درحالی‌که در شهرهای بزرگ، دستمزدها به‌طورکلی برای جبران هزینه‌های زندگی بالاتر هستند؛ اما هنوز مهم است که به‌دقت، درآمد خود را بودجه‌بندی کنید و مطمئن شوید که می‌توانید سبک زندگی مورد نظر خود را داشته باشید. به‌طورکلی، درحالی‌که متوسط حقوق در آلمان ممکن است بالاترین میزان در جهان نباشد؛ اما برای بیشتر مردم کافی به نظر می‌رسد. با سخت‌کوشی، فداکاری و کمی شانس، فرصت‌های زیادی را برای رشد و موفقیت در حرفۀ خود در آلمان خواهید داشت.
حقوق خوب در آلمان در سال 2023 چقدر بوده است؟
جواب این پرسش می‌تواند بسته به سبک زندگی و موقعیت مکانی شما متفاوت باشد؛ اما به‌طورکلی، می‌توان گفت که حقوق 70000 تا 80000 یورو در سال در آلمان بسیار خوب تلقی می‌شود. یک مطالعه در آلمان در سال 2021 نشان داد که 43 درصد از پاسخ‌دهندگان از درآمد سالانۀ خود راضی بودند. درحالی‌که که میانگین درآمد آن‌ها 64253 یورو بود. ازسوی‌دیگر، 41 درصد از شرکت کنندگان، نارضایتی خود را از حقوق سالانه 49630 یورویی خود ابراز کردند. با درنظرگرفتنِ افزایش حقوق از سال 2021 تا 2022 (از 47700 یورو به 53000 یورو، تقریباً 11.11 درصد)، می‌توان با اطمینان گفت که «حقوق خوب در آلمان» در سال 2022 حدود 71000 یورو بوده است. با همین روند اگر برای دو سال پیاپی حقوق خوب را 11 درصد افزایش دهیم، به عددی در حدود 88000 یورو در سال 2024 می‌رسیم.
حقوق خوب در آلمان از نظر موقعیت مکانی چقدر است؟
در آلمان، هزینه‌های زندگی متفاوت است و مونیخ، فرانکفورت و اشتوتگارت گران‌ترین شهرها هستند؛ بنابراین می‌توان گفت که حقوق خوب به‌شدت به جایی که در آلمان زندگی می‌کنید مرتبط است. میانۀ حقوق رضایت‌بخش در هر شهر آلمان در سال 2023 به‌صورت زیر برآورد شده است:
- دوسلدورف:700 یورو؛
- هامبورگ:500 یورو؛
- کلن:500 یورو؛
- برلین: 70000 یورو؛
- اشتوتگارت: 75000 یورو؛
- فرانکفورت: 79000 یورو؛
- مونیخ: 80000 یورو.
حقوق خوب در آلمان براساس صنعت چقدر است؟
میانۀ حقوق رضایت‌بخش در هر صنعت در آلمان در سال 2023 به‌صورت زیر برآورد شده است:
- مالی: 75000 یورو؛
- ساخت و تولید: 75000 یورو؛
- داروسازی: 74000 یورو؛
- خودروسازی:500 یورو؛
- آی‌تی: 414 یورو؛
- مراقبت‌های بهداشتی:890 یورو؛
- تجارت الکترونیک:500 یورو؛
- خرده‌فروشی: 68000 یورو؛
- صنایع غذایی:250 یورو؛
- بیوتکنولوژی:500 یورو؛
- انرژی: 62000 یورو؛
- پزشکی: 57000 یورو؛
- دانشگاهی:950 یورو؛
- لجستیک: 54000 یورو؛
- آموزش:164 یورو.
سخن پایانی
مشابه حقوق خود آلمانی‌ها، مبلغی که مهاجران می‌توانند انتظار داشته باشند در آلمان دریافت کنند نیز به رشته‌ای که در آن کار می‌کنند و همچنین سطح مهارت و تخصص آن‌ها بستگی دارد؛ درنتیجه، میانگین و حداقل دستمزد در آلمان برای مهاجران به‌طور قابل‌توجهی متفاوت است. در دسامبر 2022، آلمان تقریباً 13.4 میلیون نفر جمعیت خارجی در خود داشته که میانگین دستمزد آن‌ها بسته به صنعتی که در آن کار می‌کنند از حدود 53903 یورو تا 79386 یورو متغیر بوده است. دستمزد کارگر ساده در آلمان هم تابعی از مواردی است که برای مهاجرین بیان شد.
منابع:
https://www.simplegermany.com/what-is-a-good-salary-in-germany/
https://www.wearedevelopers.com/magazine/germany-average-salary
https://www.expatica.com/de/working/employment-law/germany-minimum-wage-995112/
https://www.iamexpat.de/career/working-in-germany/salary-payslip-german-minimum-wage#:~:text=Average%20income%20in%20Germany,or%204.105%20euros%20per%20month.