شرایط کار در کانادا برای متقاضیان خارجی تفاوت چندانی با شهروندان کانادایی ندارند، به شرطی که متقاضیان بتوانند در یک بازه زمانی مشخص، شرایط اقامت دائم یا شهروندی این کشور را به دست آورند. با توجه به اهمیت مسئله کار در کانادا، نه تنها برای افرادی که هنوز به این کشور مهاجرت نکرده‌اند، بلکه برای هموطنان عزیزمان که سال‌هاست در این کشور زندگی می‌کنند، قصد داریم در این مقاله به شکلی کاملا مفصل ابعاد این مسئله را مورد ارزیابی قرار دهیم و با ارائه یک راهنمای گام به گام، به افزایش شانس موفقیت در مسیر کار در کانادا برای متقاضیان ایرانی کمک کنیم. در نگارش این مقاله از دو منبع کمک گرفته‌ایم: منبع اول، تجربه بیش از ۱۵ ساله مجموعه آریانا پارس به عنوان یک کاریابی خارجی تحت نظارت وزارت کار و فعال در زمینه اعزام نیروی کار به کانادا است و دومین منبع، وب‌سایت‌های معتبر کاریابی‌های شناخته‌شده جهانی مثل LinkedIn، Monster و Glassdoor است.
۱
آمار و ارقام مربوط به کار در کانادا
کانادا یکی از مهاجرپذیرترین کشورها در جهان است که سالانه بیش از ۴۵۰۰۰۰ مهاجر از سراسر کشورهای جهان را برای فعالیت در کشور خود می‌پذیرد. اگرچه این افراد لزوما فقط از کشور ایران به کانادا برای کار در این کشور سفر نمی‌کنند، ولی سهم ایرانیان علاقه‌مند به کار در کانادا بسیار چشمگیر است، تا جایی که دولت کانادا حتی برای متقاضیان ایرانی، قوانین مهاجرت خاصی را در برخی برهه‌های زمانی ایجاد می‌کند. پیش‌بینی می‌شود نرخ رشد مشاغل مختلف در کشور کانادا، به خصوص مشاغل مربوط به حوزه درمان، مشاغل مهندسی و شغل‌های مبتنی بر کامپیوتر، تا سال ۲۰۳۰ بیش از ۷ درصد رشد داشته باشد. بر اساس داده‌های گردآوری‌شده از معتبرترین سایت‌های کاریابی در کانادا، بیش از ۷۰ درصد مشاغل آگهی‌شده در این پلتفرم‌ها، مشاغل مربوط به چند حوزه خاص خدماتی، یعنی بخش آموزش، سلامت، IT و بهداشت و درمان هستند. بر اساس گزارش‌های اداره کار کشور کانادا، این کشور قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ حدود ۲۰۰۰۰۰۰ شغل جدید را برای حل مسئله بازنشستگی جمعیت در این کشور ایجاد کند.
۲
معایب کار در کانادا
شاید مهاجرت برای بسیاری از متقاضیان ایرانی صرفا راهی برای فرار از شرایط نامطلوب اقتصادی تعریف شده باشد، ولی برای بررسی همه‌جانبه‌تر و تصمیم بهتر در رابطه با مهاجرت، ملزم هستیم تا شرایط مربوط به بازار کار کشور کانادا را به شکلی کلی‌نگرانه مورد بررسی قرار دهیم و مزایا و معایب کار در کانادا را به طور اختصاصی با سایر کشورها مقایسه کنیم. بزرگ‌ترین چالش‌های کار در کانادا بر اساس تجربه مشاوره‌های ما در این خصوص، در ادامه مورد بررسی قرار می‌گیرند.
هزینه‌های بالای زندگی
اگرچه شهرهایی مثل ونکوور و تورنتو همواره در فهرست باکیفیت‌ترین شهرهای جهان برای زندگی هستند، ولی تجربه نشان داده است که فقط افرادی قادر به پرداخت هزینه‌های زندگی در کانادا هستند که بتوانند شغلی با درآمدی بیش از ۳۰۰۰ دلار در ماه پیدا کنند، چرا که بحران‌های مسکن در چند سال گذشته در کانادا باعث افزایش چشمگیر قیمت خرید و اجاره مسکن در شهرهای بزرگ این کشور شده است. اگرچه تعداد زیادی از مهاجران که به صورت خانوادگی به کشور کانادا مهاجرت می‌کنند، از امکان حق کار برای همسر به عنوان ابزاری برای درآمد بیشتر استفاده می‌کنند تا بتوانند به کاهش هزینه‌های زندگی در کشور کانادا کمک کنند.
محدودیت‌های استخدام از خارج از کشور
مسئله پیدا کردن کار در کانادا تا حد زیادی به داشتن حق کار در این کشور وابسته است، یعنی یک فرد در صورت داشتن ویزای کار یا مجوز کار در این کشور که اصطلاحا Work Permit نامیده می‌شود، شانس بسیار چشمگیرتری برای پیدا کردن یک شغل مناسب در این کشور در مقابل شخصی دارد که قصد پیدا کردن کار در کانادا از خارج این کشور را دارد. همین مسئله باعث شده است تا بسیاری از متقاضیان ایرانی مجبور به استفاده از سایر روش‌ها برای ورود به کانادا و تغییر وضعیت خود به ویزای کار شوند تا از شانس قابل قبولی برای پیدا کردن کار در این کشور برخوردار شوند.
رقابت بالا
یکی از بزرگ‌ترین معایب یا چالش‌های کار در کانادا که به صورت خاص در چند سال گذشته نمود عینی‌تری پیدا کرده است، مسئله تعداد زیاد داوطلبان برای مشاغل مختلف است، چرا که در سال‌های منتهی به سال ۲۰۲۶، برخی قوانین مهاجرتی مثل پالیسی ایرانیان باعث شد تا تعداد زیادی از مهاجران به کشور کانادا وارد شوند و شمار داوطلبان کار در کانادا برای هر شغل خاص به شکل چشمگیری افزایش یابد. طبیعتا این مسئله به صورت مستقیم در شانس کاریابی در کانادا برای متقاضیان تاثیرگذار خواهد بود. بنابراین، اگرچه شاهد تعداد زیاد آگهی‌های شغلی در وب‌سایت‌های کاریابی کانادا به صورت روزانه هستیم، می‌توانیم ازدیاد تعداد متقاضیان برای هر شغل را یک چالش جدی پیش روی کار در کانادا بدانیم.
۳
مزایای کار در کانادا
اگرچه ممکن است مسیر شروع کار در کانادا برای برخی از متقاضیان مسیر همواری نباشد، ولی مزایای کار در این کشور آنقدر زیاد است که علاقه متقاضیان برای ورود به این کشور هیچ‌گاه کمرنگ نشود. سعی می‌کنیم در این بخش، بر اساس تجارب افرادی که در چند سال گذشته برای کار در کانادا به این کشور سفر کرده‌اند، به بیان مزایای کار در این کشور بپردازیم.
شرایط اقامت دائم و شهروندی
شاید مهم‌ترین انگیزه افرادی که کشور کانادا را به عنوان مقصد مهاجرت کاری در نظر می‌گیرند، مسئله شرایط ویژه‌ای است که با کار در این کشور از لحاظ مهاجرتی برای متقاضیان ایجاد می‌شود. کانادا شاید ساده‌ترین کشور جهان برای دریافت اقامت دائم و شهروندی برای متقاضیان خارجی است و از این حیث دارای یک مزیت منحصر به فرد است. طبیعی است که با داشتن پاسپورت کانادایی، متقاضیان از حمایت‌های اجتماعی و اقتصادی دولت به شکل همه‌جانبه بهره‌مند می‌شوند.
عدم وجود نژادپرستی
اگرچه در دنیای امروز، در بسیاری از کشورهای جهان نژادپرستی یک جرم محسوب می‌شود، ولی با این حال، شاید هیچ کشوری در جهان به اندازه کانادا کلمه نژادپرستی را بی‌معنی نکرده است. از آنجایی که اساسا ادامه حیات کشور کانادا بدون مهاجران ناممکن است، نژادپرستی نه در محیط‌های کاری و نه در محیط‌های آموزشی و نه در هیچ موقعیت جغرافیایی در این کشور معنایی ندارد.
گستردگی صنایع
شاید فقط کشور آمریکا دارای تنوع مشاغل به اندازه کشور کانادا باشد، چرا که مشاغل در کشور کانادا به حوزه خدمات یا صنایع مربوط به بهداشت و درمان محدود نمی‌شود. در مناطقی از کانادا، صنعت پررنگ است و در نقطه‌ای دیگر از کانادا، خدمات مالی و کسب‌وکارهای مبتنی بر تجارت، یک معلم به اندازه یک مهندس کامپیوتر پتانسیل کاریابی در کانادا را داراست. این مسئله در رابطه با همه مشاغل و همه صنایع صدق می‌کند.
۴
قوانین کار در کانادا
شاید نتوان قوانین کار در کانادا را به اندازه قوانین کار در کشورهای اروپایی منعطف دانست، ولی قطعا نمی‌توانیم به اندازه قوانین کار در کشورهایی مثل آمریکا یا انگلستان سخت و چالش‌برانگیز بدانیم. حداکثر ساعت کاری در کشور کانادا ۴۰ ساعت در هفته است، اگرچه بسیاری از کارفرمایان، در صورت داشتن مجوز کار، به متقاضیان اجازه می‌دهند تا با طی کردن ساعت‌های اضافه‌کاری، درآمد بیشتری کسب کنند. میزان مرخصی سالانه ارتباط مستقیمی با میزان سابقه کار دارد، یعنی برای افراد با کمتر از ۵ سال سابقه کار، ۲ هفته در سال مرخصی با حقوق مجاز است، در صورتی که برای افراد بالای ۵ سال، این مجوز تا ۳ هفته نیز قابل افزایش است. قوانین مربوط به مرخصی زایمان در کشور کانادا هم به کارمندان اجازه می‌دهد تا ۱۸ ماه از حمایت‌های دولتی استفاده کنند. دولت این کشور میزان حداقل دستمزد را مبلغ ۱۵ تا ۱۷ دلار در ساعت تعیین کرده است و عملا کار با حقوق کمتر از این میزان در کانادا نمی‌تواند صورت پذیرد. کارمندان در این کشور قادر هستند تا در سن ۶۵ سالگی بازنشسته شوند.
انواع مشاغل در کانادا
قبل از این که به بهترین مشاغل در بازار کار کانادا بپردازیم، خوب است تا درباره انواع مشاغل در کانادا صحبت کنیم و درباره شرایط هر یک بیشتر بدانیم. انواع شغل ها در کانادا به صورت زیر هستند:
فرصت های تمام وقت
این نوع از مشاغل معمولاً شامل ۴۰ ساعت کار در هفته و یا حتی بیشتر هستند. این موقعیت ها اغلب با مزایایی مانند بیمه درمانی، مرخصی با حقوق و برنامه های بازنشستگی همراه هستند. مشاغل تمام وقت در صنایع مختلفی مانند بهداشت و درمان، فناوری، مالی، آموزش و غیره وجود دارند. با این حال در دنیای امروز، این نوع مشاغل به دلیل ساعات کاری طولانی که دارند، چالش برانگیز هستند.
فرصت های پاره وقت
این مشاغل شامل ساعت کاری کمتری نسبت به مشاغل تمام وقت هستند و افرادی که در این نوع از مشاغل فعالیت می کنند، معمولاً کمتر از ۳۰-۳۵ ساعت در هفته کار می کنند. این نوع مشاغل از انعطاف بالایی برخوردار هستند و اغلب برای دانشجویان، والدین یا افرادی که به دنبال ساعات کاری کمتری می باشند، مناسب اند.
بررسی بهترین مشاغل در کانادا
کار در کانادا برای افرادی که در یک زمینه متخصص هستند و یا دارای مهارت های قابل قبولی در یک حوزه شغلی هستند، همیشه فراهم است. فرد متقاضی تنها باید استعداد و توانایی خود را اثبات کند. با این حال برخی از مشاغل هستند که با توجه به میزان پرداختی آن ها و همچنین تقاضای بازار کار برای این شغل ها، جزو بهترین ها دسته بندی می شوند. در ادامه چند نمونه از این دسته از مشاغل را بررسی می کنیم.
پزشک و دندان پزشک
پزشکی نه تنها در ایران بلکه در سراسر جهان همواره از متقاضیان زیادی برخوردار است. در کانادا نیز پزشکی جزو مشاغلی است که دستمزد بسیار بالایی دارد. برای این که بتوانیم درآمد یک پزشک را تخمین بزنیم، باید ابتدا تخصص وی را در نظر بگیریم و بعد از آن، با توجه به سابقه و شهر محل کار وی، بازه درآمدی فرد را در کانادا بگوییم. به طور کلی یک دندان پزشک در کانادا مبلغی معادل با ۲۷۴ هزار دلار کانادا در سال درآمد دارد. یک پزشک نیز در صورتی که از کمترین تجربه کاری برخوردار باشد، حدود ۱۴۳ هزار دلار کانادا در سال و با افزایش تجربه و پیچیدگی تخصص وی، به ۴۲۰ هزار دلار کانادا نیز می رسد.
مدیر مالی
مدیران مالی نیز جزو آن دسته از افرادی هستند که دستمزد بالایی را دریافت می کنند. مانند دیگر مشاغل، بسته به این که یک مدیر مالی چقدر سوابق کاری داشته و رزومه وی از چه مهارت هایی تشکیل شده است، درآمد وی متفاوت می باشد. مدیر مالی برای کار در کانادا می تواند تنها به عنوان یک مدیر، مدیریت امور مالی را بر عهده بگیرد و یا با نشان دادن استعداد خود به عنوان عضوی از هیأت مدیره نیز شناخته شود. کمترین دستمزد برای یک مدیر مالی در کشور کانادا ۱۲۰ هزار دلار کانادا و بیشترین مقدار، ۳۸۰ هزار دلار است.
مهندس نرم افزار
با توجه به اینکه در دنیای امروز، پیشرفت تکنولوژی با سرعت هر چه تمام‌تر اتفاق می افتد، بازار کار در کانادا نیاز به افراد متخصص در زمینه تکنولوژی و فناوری دارد. از این رو مهندسان نرم افزاری که از تجربه کاری کافی و توانایی لازم برخوردار هستند، می توانند به عنوان یکی از متقاضیانی که دستمزد بالایی دریافت می کنند، در کشور کانادا مشغول به کار شوند. یک مهندس نرم افزار بسته به این که چند سال تجربه کاری دارد و در کدام شهر فعالیت می کند، بین ۷۰ هزار تا ۲۰۰ هزار دلار کانادا دستمزد متفاوتی دریافت می کند.
مهندس برق و الکترونیک
رشته برق جزو آن دسته از رشته های تخصصی است که هر کشوری به افراد ماهر در آن نیاز دارد. کشور کانادا نیز به افرادی که تخصص و مهارت کافی در این حوزه دارند، توجه ویژه ای می کند. حقوق متخصصان برق با در نظر گرفتن سابقه و تجربه آن ها تعیین می شود. با این حال پایه حقوق این افراد از ۳۵ هزار دلار کانادا شروع می شود و می تواند به ۱۶۰ هزار دلار کانادا نیز برسد.
مهندس نفت و گاز
کانادا از جمله کشورهایی است که به تولید نفت و گاز می پردازد. از این رو به مهندسان نفت و گاز نیاز دارد تا بتواند توسعه و بهره برداری از میدان های گازی و نفتی خود را به درستی انجام دهد. دستمزد یک مهندس نفت و یا گاز از مقدار ۶۵ هزار دلار شروع می شود و به ۲۵۰ هزار دلار کانادا می رسد.
نرخ بیکاری در کانادا
نرخ بیکاری در کانادا یکی از شاخص‌های کلیدی برای ارزیابی وضعیت اقتصادی این کشور به شمار می‌آید و توسط اداره آمار کانادا اعلام می‌شود. در ژوئن ۲۰۲۴، نرخ بیکاری در کانادا به ۵.۵ درصد رسید که نسبت به سال ۲۰۲۳ افزایش یافته است.
درآمد متوسط در کانادا
بر اساس داده های اداره آمار کانادا، درآمد متوسط خانواده‌ها در سال ۲۰۲۲ برابر با ۷۰,۳۰۰ دلار کانادا بوده که نسبت به سال ۲۰۲۱ کاهش ۱.۸ درصدی داشته است. این کاهش در مقایسه با سال ۲۰۱۹ که درآمد خانوارها بیشتر بود، تقریباً ۴.۵ درصد است.
تفاوت در منطقه
درآمد متوسط خانواده ها در کانادا به طور قابل توجهی از یک منطقه به منطقه دیگر متفاوت است. به طور کلی خانواده هایی که در استان های آلبرتا، انتاریو و بریتیش کلمبیا زندگی می کنند، درآمد بالاتری نسبت به خانواده های ساکن در استان های آتلانتیک کانادا یا نواحی شمالی دارند.
درآمد بر اساس گروه های نژادی و قومی
نژاد و قومیت نیز بر میانگین درآمد تأثیر گذار است. در سال ۲۰۲۲، خانواده هایی که توسط افراد سفید پوست یا آسیایی تبار به سرپرستی گرفته می شدند، درآمد متوسط بالاتری نسبت به میانگین ملی داشتند. در حالی که خانواده های سیاه پوست یا بومیان کانادا درآمد کمتری داشتند. اگرچه درآمدها در طول دهه گذشته برای همه گروه ها افزایش یافته است، اما این رشد درآمد در سه سال اخیر (۲۰۲۰-۲۰۲۲) به دلیل کرونا کندتر شده است.
درآمد بر اساس میزان تحصیلات
سطح تحصیلات تاثیر مستقیمی بر درآمد خانواده‌ها در کانادا دارد. افرادی که دارای مدرک کارشناسی یا تحصیلات بالاتر هستند، معمولاً درآمدی بالاتر از میانگین ملی دارند. در حالی که افراد با تحصیلات کمتر از دیپلم دبیرستان، درآمدی به مراتب پایین تر دارند.
درآمد بر اساس جنس
اداره آمار کانادا همچنین تفاوت های درآمدی بر اساس جنسیت را گزارش می دهد. در سال ۲۰۲۲، کارگران تمام وقت مرد به طور متوسط ۸,۰۰۰ دلار کانادا بیشتر از کارگران زن درآمد داشتند.
قوانین و شرایط بازنشستگی در کانادا
در کانادا، سیستم بازنشستگی شامل مجموعه ای از قوانین و شرایط است که تحت تأثیر عواملی مانند سن، سابقه کار و میزان پرداختی به برنامه های بازنشستگی دولتی قرار دارد. مهم‌ترین برنامه های بازنشستگی در کانادا “طرح بازنشستگی کانادا” (CPP) و “برنامه امنیت سالمندی” (OAS) هستند که توسط دولت فدرال مدیریت می شوند.
سن بازنشستگی کامل
سن بازنشستگی کامل برای دریافت مزایای CPP معمولاً ۶۵ سال است. اما افراد می توانند انتخاب کنند که از سن ۶۰ سالگی با کاهش مزایا بازنشسته شوند یا تا سن ۷۰ سالگی با افزایش مزایا بازنشستگی خود را به تعویق بیندازند.
بازنشستگی زود هنگام
افراد می توانند از سن ۶۰ سالگی شروع به دریافت مزایای بازنشستگی کنند. با این حال مبلغ حقوق و مزایای آن ها به دلیل بازنشستگی زود هنگام کاهش می یابد. این کاهش مزایا دائمی است و حقوق بازنشستگی برای همیشه کمتر از میزان عادی خواهد بود.
بازنشستگی دیر هنگام
اگر فردی تصمیم بگیرد که پس از سن بازنشستگی کامل همچنان به کار ادامه دهد و دریافت مزایا را به تعویق بیندازد، مزایای او به دلیل تأخیر در شروع دریافت افزایش می یابد. این افزایش تا سن ۷۰ سالگی ادامه دارد و می تواند تا ۴۲ درصد بیشتر از مزایای عادی باشد.
سابقه کار
برای واجد شرایط شدن جهت دریافت مزایای CPP، افراد باید حداقل به مدت ۱۰ سال در این طرح مشارکت کرده باشند. میزان مزایا بر اساس درآمد فرد در طول سال های کاری و مدت زمان مشارکت در برنامه تعیین می شود.
میزان مزایا
مبلغ حقوق و مزایا بر اساس میانگین درآمد فرد در طول سال های کاری محاسبه می شود. سیستم CPP از فرمولی پیچیده استفاده می کند که در آن میانگین درآمد ماهانه محاسبه و درصدی از آن به عنوان حقوق بازنشستگی تعیین می شود.
مالیات بر مزایا
مزایای CPP و OAS ممکن است مشمول مالیات بر درآمد شود، به ویژه اگر فرد درآمدهای دیگری نیز داشته باشد. میزان مالیات بستگی به مجموع درآمد فرد و همسرش دارد.
مزایای بازماندگان
در صورت فوت فرد بازنشسته، اعضای خانواده وی ممکن است واجد شرایط دریافت مزایای او شوند. این مزایا برای همسر، فرزندان و در برخی موارد خاص برای والدین نیز قابل دسترسی است.
بیمه کار در کانادا
در کانادا، سیستم بیمه کار شامل دو نوع برنامه اصلی است: بیمه بیکاری (Employment Insurance – EI) و بیمه جبران خسارت کارگران (Workers’ Compensation) در ادامه هر یک را به طور مفصل بررسی می کنیم.
بیمه بیکاری (EI)
بیمه بیکاری کانادا یک برنامه دولتی است که به کارگران واجد شرایط که به دلایل مختلف از جمله بیکاری، بیماری، بارداری یا نیاز به مراقبت از اعضای خانواده از کار بازمانده اند، حمایت مالی موقت ارائه می‌دهد. برای واجد شرایط بودن برای دریافت مزایای بیمه بیکاری، باید حداقل ساعات مشخصی کار کرده باشید و دلایل بیکار شدن شما خارج از کنترل شما باشد. میزان و مدت زمان دریافت مزایا بسته به درآمد گذشته و وضعیت بیکاری متغیر است.
بیمه جبران خسارت کارگران
بیمه جبران خسارت کارگران در کانادا توسط هر استان و منطقه به صورت جداگانه مدیریت می شود. این بیمه به کارکنانی که در حین انجام وظایف شغلی دچار آسیب یا بیماری می شوند، حمایت مالی و پوشش هزینه های پزشکی ارائه می دهد. کارفرمایان موظف به مشارکت در این برنامه هستند و کارکنان در صورت نیاز به درمان پزشکی یا ناتوانی در کار به دلیل حادثه یا بیماری شغلی، می توانند از این بیمه بهره مند شوند.
آمار نیروی کار خارجی شاغل در کانادا
کارگران خارجی نقش مهمی در نیروی کار کانادا ایفا می کنند. در سال ۲۰۲۳، این افراد درصد قابل توجهی از نیروی کار کشور را تشکیل می دادند که این موضوع اهمیت مهاجران را در رشد اقتصاد کانادا نشان می دهد.
- اشتغال و بیکاری:در سال ۲۰۲۳، نرخ بیکاری کارگران خارجی در کانادا حدود ۵ درصد بود که نزدیک به نرخ بیکاری افراد بومی بود. این امر نشان می دهد که کارگران خارجی در بازار کار کانادا با چالش های مشابهی مانند بیکاری مواجه هستند.
- تقسیم بندی جمعیتی: کارگران خارجی در کانادا شامل افراد از گروه های قومی و نژادی مختلفی هستند. مهاجران آسیایی و آفریقایی تبار بخش بزرگی از نیروی کار خارجی را تشکیل می دهند و در صنایع مختلف از جمله خدمات، تولید و فناوری اطلاعات نقش فعالی دارند.
- مشارکت در نیروی کار: مردان خارجی در سال ۲۰۲۳ با نرخ ۷۶ درصد در نیروی کار کانادا مشارکت داشتند و این نرخ برای زنان خارجی حدود ۵۸ درصد بود.
- درآمد:درآمد هفتگی متوسط کارگران خارجی تمام وقت در سال ۲۰۲۳ حدود ۱,۰۰۰ دلار کانادا بود که کمی کمتر از درآمد هفتگی همکاران بومی آنان است. این شکاف دستمزد نشان دهنده چالش های موجود در زمینه پرداخت برابر و فرصت های شغلی برای کارگران خارجی است و نیاز به برنامه های حمایتی و آموزش های بیشتر برای بهبود شرایط آنان را آشکار می سازد.
